Kat irtifakı nedir, tapuda ne anlama gelir, nasıl alınır ve kat mülkiyetine nasıl dönüşür? Tüm süreçleri net örneklerle anlattığımız yatırımcı rehberimiz.
Kat irtifakı nedir bu soru her yatırımcının aklında olan bir sorudur. Ayrıca kat irtifakı tapusu, mülkiyet arasındaki farkı, irtifak nasıl alınır ve oluşturulur. Bağımsız bölüm veya inşaat tapusu nedir ?, Yapı kullanım izni iskan gibi birçok soru yatırımcılarının merak ettiği konulardır.
Kar irtifakı ile ilgili olarak bu blog içeriğimizde tüm detayların cevaplarını bulabileceksiniz.
Projeden daire almak Türkiye’de çok yaygın ama işin hukuki tarafına gelince çoğu insanın kafasında aynı soru beliriyor: “Kat irtifakı tam olarak ne demek?” Bu sorunun cevabı, aslında bir projenin ne kadar sağlam temelde ilerlediğini gösteren ilk adımdır. Bina daha ortada yokken, hatta çoğu zaman temel bile atılmamışken gelecekte kime hangi dairenin ait olacağını tapu siciline işleyen bir kayıttan söz ediyoruz. Bir anlamda, bina ileride nasıl olursa olsun, “Bu daire şu kişiye ait” diyen hukuki bir çerçeve.
İşin güzel yanı, kat irtifakı oluşturulduğunda yatırımcı için ciddi bir güven ortaya çıkar. Çünkü proje anlatılırken verilen metrekare, bağımsız bölüm numarası, kullanım amacı gibi detaylar artık lafta değil, tapunun içinde yer alır. Gayrimenkul yatırımcıları açısından bu önemlidir; tıpkı arsada yatırım kararı verirken bölgenin değerini yükselten dinamikleri incelemek gibi, projeden konut alırken de bu kayıt bir yol haritası sunar.
Kat İrtifakı Ne Demek?
Hukuki tanımını bir kenara koyup daha net açıklayalım: Kat irtifakı, bina tamamlanmadan önce bağımsız bölümlerin ilerideki mülkiyetinin kimde olacağını gösteren tapu kaydıdır. Yani bina bugün yok ama daire yarın olacak; işte bu geçişi tapu üzerinden önceden kayıt altına almak için oluşturulur. 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’na dayanır ve belediyenin onayladığı projeyle birlikte işler.
Neden inşaat bitmeden yapılıyor?
Çünkü proje aşamasında insanlar büyük paralar ödeyerek daire satın alıyor. Bu sırada kimse “Bu daire gerçekten var mı? Bana vaat edilen bölüm resmi kayıtlarda görünüyor mu?” sorusunun cevapsız kalmasını istemez. İşte kat irtifakı tam da bu soruya yanıt verir.
Kat irtifakı olmayan projelerde risk artar. Aynı durum arsa yatırımlarında da geçerlidir. Birçok kişi önce imar durumuna bakmadan hızlı karar veriyor ve sonra pişman oluyor. Bu nedenle şu yazı buraya çok yakışır: Arsa yatırımı yaparken dikkat edilmesi gerekenler
Kat İrtifakı Nasıl Oluşturulur?
Kat irtifakı belirli belgeler, onay süreçleri ve tapu işlemleriyle oluşur. Kulağa karışık geliyor ama adımlar net.
Proje Onayı ve Bağımsız Bölüm Planları
Mimar tarafından hazırlanan proje belediyeye sunulur. Belediye bu projeyi onayladığında, binadaki tüm bağımsız bölümlerin (daire, dükkân, depo) planları kesinleşir. Hangi daire kaç metrekare, hangi yönde, hangi katta — hepsi resmîleşir.
Tapuda İrtifak Tescili
Onay alan proje tapuya gider. Tapu müdürlüğü her bağımsız bölüm için sıra numarası, kullanım türü ve konum gibi bilgileri kayıt altına alır. Projenin her dairesi artık tapu sisteminde görünür.
Kim Tarafından Yapılır?
- Müteahhit veya yüklenici firma
- Arsa sahibi
- Teknik sorumlu mimar/mühendis
Bu ekip birlikte belediye ve tapu süreçlerini yürütür. Yatırımcı açısından bu adımlar, projenin ciddiyetini ve hukuki tutarlılığını belli eder.
Kat İrtifakı Ne İşe Yarar?
Kat irtifakı, bir dairenin gelecekte kime ait olduğunu bugünden yazar. Peki yatırımcıyı ilgilendiren tarafı ne?
- Mülkiyet güvencesi sağlar: Dairenin “senin” olduğu tapuda görünür.
- Metrekare belirsizliğini ortadan kaldırır: Satış broşüründe yazan şey ile tapudaki kayıt aynı olur.
- Projenin hukuki şeffaflığını gösterir: Her şey belediye ve tapu onayıyla ilerler.
- Kötü niyetli satışların önüne geçer: Aynı dairenin birden fazla kişiye satılması gibi riskler düşer.
Bu da yatırım sürecini kolaylaştırır. Arsa yatırımlarında “alan araştırması”, “bölgesel değer artışı” nasıl önemliyse, projeden daire alırken de irtifak aynı görevi görür. Konuyu tamamlayan bir içerik: Bölgesel yatırım fırsatları nasıl belirlenir?
Kat İrtifakı ve Kat Mülkiyeti Arasındaki Fark
Kat irtifakı olmadan daire alınır mı? Ne işe yarar, kaç günde çıkar, bağımsız bölüm ve masrafları, kim tarafından kurulur gibi birçok sorunun cevabını blog yazımızda inceleyebilirsiniz. Bu iki kavram çoğu kişinin kafasını karıştırıyor. O yüzden kısa bir tablo netlik sağlar:
| Özellik | Kat İrtifakı | Kat Mülkiyeti |
|---|---|---|
| Bina Durumu | İnşaat hâlinde | Tamamlanmış |
| İskan | Yok | Var |
| Hukuki Statü | Gelecek bağımsız bölümün işareti | Nihai mülkiyet |
| Satış/Kiralama | Sınırlı | Tam yetki |
| Tapu Türü | Geçici aşama | Kalıcı mülkiyet |
Bu fark yatırım açısından önemlidir. Kat irtifakı olan projeler genelde daha uygun fiyatlıdır çünkü bina henüz ortada değildir. Kat mülkiyetine geçişle birlikte fiyatlar artar. Bu mekanizma, arsa yatırımlarında “zamanlama” yaklaşımına benzer. Zamanlama doğru olunca arsa yatırımı nasıl kazandırır?
Kat İrtifakı Olmadan Daire Alınır mı?
Kat irtifakı olmadan daire alınır mı sorusu, özellikle projeden ev bakanların en çok takıldığı noktadır. Çünkü tapuda kat irtifakı ne demek, kat irtifakı nedir, hatta kat irtifakı tapusu neden önemli gibi kavramlar bir anda karşına çıkar. Kat irtifakı olmayan projelerde alım yapılabilir ama riskler artar. Bu durumda “Bu daire gerçekten tapuda tanımlı mı, yoksa sadece projede mi görünüyor?” sorusunun cevabı kritik olur.
Kat irtifakı olmazsa, bağımsız bölümler henüz resmi olarak oluşmadığı için tapuda sadece arsa payı görünür. Bu nedenle bağımsız bölüm tapusu, kat mülkiyeti, iskan nedir, yapı kullanım izni, kat irtifakı nasıl alınır, tapu çeşitleri gibi temel kavramları bilmek gerekir. Çünkü inşaat sürecinde her şey yolunda gitse bile, resmi tescil olmadan dairenin hukuki karşılığı net değildir.
Kısacası, kat irtifakı olmadan daire alınabilir ama doğru kontrolü yapmadan almak yatırımcıyı gereksiz bir riske sokar.
Olası Riskler
- Projenin ruhsatı geçerli olmayabilir.
- Bağımsız bölümün resmi karşılığı yoktur.
- Aynı bölüm başkasına satılabilir.
- Proje planları ileride değişebilir.
Gereken Kontroller
- Mimari proje onayı
- Yapı ruhsatı
- Bağımsız bölüm numarası
- Tapu müdürlüğü sorgulaması
Kat irtifakı olmadan alım yapan yatırımcıların en büyük şikâyeti, projenin “sözde” anlatıldığı gibi çıkmamasıdır. Bu yüzden yatırımcıların çoğu önce şu içerikteki temel bilgileri öğreniyor: Arsa yatırımında temel kavramlar
Kat İrtifakı Ne Zaman Kat Mülkiyetine Dönüşür?
Bina tamamlanınca iş iskan aşamasına gelir. İskan (yapı kullanım izni) belediye tarafından verildiğinde proje artık daire bazında kullanılabilir hâle gelir. Belediyenin iskan onayı tapuya bildirilir ve kat irtifakı otomatik olarak kat mülkiyetine dönüşür. Bu aşamadan sonra yatırımcı artık “geçici” değil, tam mülkiyet sahibi olur.
Yatırımcı İçin Kat İrtifakı Neden Önemli?
1) Erken Aşamada Güvence
İnşaat başlamadan bile haklar görünürdür. Bu durum özellikle büyük şehirlerde önemli bir avantajdır.
2) Yasal Süreci Takip Kolaylığı
Belediyenin hangi aşamada olduğunu, projenin ne kadar ilerlediğini tapu kaydı üzerinden takip edebilirsin.
3) Satış ve Devir Kolaylığı
Kat irtifakı tapusu da satılabilir. Hatta birçok kişi projeden daire alıp, inşaat ilerledikçe değer artışıyla satıyor. Arsa yatırımında görülen erken alım mantığı burada da işler.
Gerçek Senaryo – Bir Projede Kat İrtifakı Nasıl Kullanılır?
Şöyle bir durumda olduğumuzu düşün:
Bir proje var, daha temel bile yeni dökülmüş. Satıcı sana “Bak bu dairenin kat irtifakı çıktı” deyip tapu fotokopisini uzatıyor. Tapuda dairenin numarası, bulunduğu kat, kullanım türü ve bağımsız bölüm bilgisi görünür durumda.
Bu belgeyi gördüğünde içten içe bir rahatlama hissedersin; çünkü o an anlıyorsun ki anlatılan daire gerçekten var. Sadece fiziksel olarak değil, tapu sicilinde de var. Bu his, yatırım kararını hızlandırır. İnsan psikolojisi netlik arar; belirsizlikten hoşlanmaz.
Sık Yapılan Hatalar
- Proje onayını görmeden ödeme yapmak
- Bağımsız bölüm numarasını kontrol etmemek
- Tapu kayıtlarını incelemeden sözleşmeye imza atmak
- Müteahhitin “Hallederiz” sözüne güvenmek
- Yanlış bilgilendirme nedeniyle daire karışıklığı yaşamak
Bunların bir kısmı arsa yatırımlarında da yaşanıyor; özellikle bölge araştırması yapılmadığında ciddi kayıplar görülüyor.
Kat İrtifakı ile SSS – En Çok Sorulan Sorular
Kat irtifakı kaç günde çıkar?
Belgeler tamamlandıysa genelde kısa sürede olur.
İnşaat başlamadan kat irtifakı çıkar mı?
Evet, proje onaylanmışsa çıkar.
Kat irtifakı tapusu satılabilir mi?
Evet, devri mümkündür.
Kat irtifakı iptal olur mu?
Hukuki sorun çıkarsa olabilir, ancak yaygın bir durum değildir.
Kat İrtifakı Yatırımın “Ön Sigortasıdır”
Projeden daire almak istiyorsan kat irtifakı ilk bakacağın şey olmalı. Hem hukuki güven sağlar hem de satıcının vaat ettiği dairenin gerçekten tapuda karşılığı olup olmadığını gösterir. Aradığın şeffaflık ve güven hissi işte burada başlar. Yapay zeka destekli Emlak CRM yazılımı ile tanışın.
| Soru | Cevap |
|---|---|
| Henüz inşaatı tamamlanmamış bir binada, gelecekteki bağımsız bölümlerin kime ait olacağını gösteren tapu kaydına ne ad verilir? | Kat irtifakı. |
| Kat irtifakı hangi kanuna dayanarak kurulur? | 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu'na dayanır. |
| Bir projenin sağlam temelde ilerlediğini gösteren ilk hukuki adım nedir? | Kat irtifakının kurulmuş olmasıdır. |
| Kat irtifakı kurulduğunda, _____ gibi detaylar tapu içinde resmiyet kazanır. | metrekare, bağımsız bölüm numarası ve kullanım amacı |
| İnşaat bitmeden kat irtifakı kurulmasının temel sebebi nedir? | Proje aşamasında daire alan kişilere, satın aldıkları bölümün resmi kayıtlarda göründüğüne dair hukuki güvence sağlamaktır. |
| Kat irtifakı oluşturma sürecinin ilk adımı nedir? | Mimar tarafından hazırlanan projenin belediyeye sunulması ve onaylanmasıdır. |
| Belediye projeyi onayladıktan sonra, kat irtifakı tescili için nereye başvurulur? | Tapu müdürlüğüne başvurulur. |
| Kat irtifakı kurma sürecini yürüten üç ana taraf kimlerdir? | Müteahhit (veya yüklenici firma), arsa sahibi ve teknik sorumlu mimar/mühendis. |
| Kat irtifakının yatırımcıya sağladığı en temel fayda nedir? | Mülkiyet güvencesi sağlamasıdır; yani dairenin kime ait olduğunun tapuda görünmesidir. |
| Kat irtifakı, aynı dairenin birden fazla kişiye satılması gibi _____ satışların önüne geçer. | kötü niyetli |
| Kat irtifakı ile kat mülkiyeti arasındaki temel fark bina durumu açısından nedir? | Kat irtifakı bina inşaat halindeyken, kat mülkiyeti ise bina tamamlandığında söz konusudur. |
| Kat irtifakı tapusunda 'İskan' durumu nedir? | İskan (yapı kullanım izni) yoktur. |
| Hukuki statü olarak kat irtifakı 'gelecek bağımsız bölümün işareti' iken, kat mülkiyeti neyi ifade eder? | Nihai mülkiyeti ifade eder. |
| Tapu türü açısından kat irtifakı geçici bir aşamayı temsil ederken, kat mülkiyeti neyi temsil eder? | Kalıcı mülkiyeti temsil eder. |
| Kat irtifakı olmayan bir projeden daire alındığında tapuda ne görünür? | Tapuda sadece arsa payı görünür. |
| Kat irtifakı olmadan daire almanın potansiyel risklerinden biri nedir? | Aynı bağımsız bölümün başkasına da satılabilme riskidir. |
| Kat irtifakı olmayan bir mülk almadan önce yapılması gereken kontrollerden biri nedir? | Mimari proje onayı veya yapı ruhsatının kontrol edilmesidir. |
| Kat irtifakının kat mülkiyetine dönüşmesi için hangi belgenin alınması gerekir? | Belediyeden iskan (yapı kullanım izni) alınması gerekir. |
| Belediyenin verdiği iskan onayı tapuya bildirildiğinde kat irtifakına ne olur? | Otomatik olarak kat mülkiyetine dönüşür. |
| Kat irtifakının yatırımcıya sağladığı 'erken aşamada güvence' ne anlama gelir? | İnşaat başlamadan bile yatırımcının haklarının tapu kaydında görünür olmasıdır. |
| Kat irtifakı tapusuna sahip bir yatırımcı, inşaat devam ederken mülkünü satabilir mi? | Evet, kat irtifakı tapusu da satılabilir ve devri mümkündür. |
| Bir satıcı, temeli yeni dökülmüş bir projedeki dairenin kat irtifakı tapusunu gösterdiğinde bu ne anlama gelir? | Anlatılan dairenin sadece fiziksel olarak değil, tapu sicilinde de hukuken var olduğu anlamına gelir. |
| Projeden konut alırken sık yapılan hatalardan biri, _____ görmeden ödeme yapmaktır. | proje onayını |
| Belgeler tam olduğunda kat irtifakı tapusu genellikle ne kadar sürede çıkar? | Genellikle kısa sürede çıkar. |
| İnşaat başlamadan, sadece proje onaylanmışken kat irtifakı kurulabilir mi? |